Where the Language Lives van Janet Yoder gaat over het levenswerk van Vi Hilbert die de bijna verdwenen inheemse taal Lushootseed redde.
Locatie: omgeving Seattle, VS
Where the Language Lives synopsis
The life and work of Upper Skagit tribal elder Vi Hilbert, who, more than anyone, revitalized her native language—Lushootseed—and shared it and the culture it expresses with the world.
In 1978, Seattle writer Janet Yoder took a Lushootseed class at the University of Washington. She was expecting to learn a little about this Salish language, and while Yoder did begin her Lushootseed lessons, what followed was lifelong learning and lots of adventures with Skagit tribal elder Vi Hilbert.
Drawn from thirty years of friendship and interviews, Where the Language Lives is a tribute to Vi Hilbert’s life, work, and her quest to preserve her native language. Vi carried her culture by the example of her life as she shared her beloved Lushootseed language through her teaching, speaking, storytelling, recording, and publishing. Without her diligent research and her transcription and translation of early recordings in Lushootseed, much of the language could have been lost to the world. Her historical preservation efforts were recognized with a National Heritage Fellowship from the National Endowment for the Arts, presented by First Lady Hillary Clinton. She was also named a Washington State Living Treasure in 1989. Vi tasked Yoder with this collaborative book as a way of bearing witness, sometimes referring to Yoder as her “chronicler” and showing appreciation for the essays written during her life.
To celebrate the legacy of her dear friend and mentor, Yoder poured decades of Vi’s teachings and stories, along with her experience of knowing Vi, into these essays. Ultimately, Where the Language Lives is a tribute to the memory of a woman who profoundly impacted a culture, a history, and the longevity of a language.
Vi’s commitment to preserving Lushootseed contributed greatly to the renaissance of interest in Lushootseed and the growth of tribal language programs across western Washington.
These essays cover the cultural significance of canoes, baskets, blankets, the bone game, naming ceremonies, stories, and story places, as well as the ritual burning of Vi’s parents’ house in order to send it to them in the spirit world and how Vi came to commission the Healing Heart Symphony.
One foreword note is written by Vi Hilbert’s granddaughter, Jill La Pointe, and the second by Vi’s great-granddaughter Sasha La Pointe. Sasha, who carries Vi’s traditional name, is the author of the forthcoming memoir Red Paint: The Ancestral Autobiography of a Coast Salish Punk (Counterpoint Press).
Recensie
Janet Yoder schreef een ode aan de persoon die haar leven veranderde. Where the Language Lives is een verzameling essays over het leven van Vi Hilbert (Lushootseed naam: taqʷšəblu), een lid van de Upper Skagit Indian tribe in het noordwesten van Washington. Vi Hilbert heeft haar bijna verdwenen inheemse taal Lushootseed gered. Zo’n onderwerp wekt altijd mijn belangstelling.
Lushootseed taal
De Lushootseed taal hecht waarde aan woorden over dieren en de natuur. Het is pas sinds kort een geschreven taal, die IPA gebruikt om de klanken over te brengen. Vi’s ouders wilden dat ze Engels sprak omdat de autoriteiten dat wilden, dus werd ze op jonge leeftijd alleen passief blootgesteld aan de Lushootseed taal. Vi Hilbert werd niet ingewijd om spiritualiteit of genezing te beoefenen, omdat haar ouders ervan overtuigd waren dat voor haar ander belangrijk werk was weggelegd.
Vi richtte haar aandacht pas na haar vijftigste op de linguïstiek. Ze nam een onderwijspost over van taalkundige Thomas Hess die haar leerde hoe ze haar taal moest schrijven. De stamoudsten hielpen haar met het ontcijferen van spraak van opgenomen tapes en met grote toewijding heeft zij haar doel bereikt. Als ze dat niet had gedaan was het misschien te laat geweest en waren meer woorden, betekenissen en grammatica voor altijd verloren gegaan. Zij stelde de materialen over haar taal op grote schaal beschikbaar (neem bijvoorbeeld een kijkje op deze site), wat niet door iedereen op prijs werd gesteld.
Cultuur
Vi Hilbert had de gewoonte om mensen als familie te beschouwen. Uit de 10 dingen die Janet van Vi leerde klinkt het alsof ze haar leven met passie leefde. De lezer krijgt enig inzicht in de stammencultuur door verslagen van longhouse bijeenkomsten, verhalen uit het verleden en uitleg over huidige gebruiken zoals het schenken van dekens en manden. Wat mij verraste is dat dit absoluut geen verhaal is dat zich richt op het lijden van de inheemse bevolking. Ik weet niet of dat komt doordat deze details zijn weggelaten of dat dit minder sterk werd gevoeld door Vi dan door ouderen van andere stammen.
Het zijn de kleine dingen die dit boek interessant maken, zoals de rituelen voor het selecteren van een boom om een kano van te maken en de vele Lushootseed woorden die met de lezer worden gedeeld.
Perspectief
Janet Yoder schrijft over Vi Hilbert vanuit haar eigen perspectief, waardoor Where the Language Lives meer over haar reis gaat dan over die van Vi. De stem en het standpunt van de auteur is erg aanwezig, waardoor je een zekere afstand voelt tot Vi. Ik zou het leuker hebben gevonden als het verhaal anders was verteld, bijvoorbeeld door meer letterlijke citaten uit interviews of bijeenkomsten te gebruiken in plaats van bijna alles te parafraseren. Verhalen over de jeugd van Vi en andere ervaringen waar de auteur niet bij aanwezig was, hadden makkelijk geschreven kunnen worden zonder dat de auteur het in verband brengt met andere anekdotes. Nu lijkt het meer een boek voor degenen die Vi intiem kenden dan een boek voor anderen die geïnteresseerd zijn in Vi’s leven, de Lushootseed taal en cultuur.
Sommige gebeurtenissen die een speciale betekenis hebben voor Janet Yoder worden herhaaldelijk genoemd, zoals hoe Janet werd verwelkomd in de klas ondanks dat ze een buitenstaander was. Janet Yoder klinkt uiterst dankbaar als ze vertelt over de vele manieren waarop ze door Vi werd geaccepteerd. Ik kan haar dankbaarheid duidelijk voelen aan de manier waarop ze schrijft en na een tijdje maakt het me licht ongemakkeljk. Het volgende citaat illustreert dit perfect: “You cover yourself with this blanket and you understand it is not really yours.”
Dit boek zal haar en anderen die tot Vi’s (geadopteerde) familie behoren zeer dierbaar zijn. Voor mij is dit meer een leerzaam boek. Het helpt me mijn kennis van inheemse stammen en talen te verbreden; een zeer waardevol stukje geschiedenis, heden en toekomst, waar ik anders niet aan zou worden blootgesteld.
Geïnteresseerd?
Boekgegevens
Titel: Where the Language Lives
Auteur: Janet Yoder
Taal: Engels
Uitgever: Girl Friday Productions
Pagina’s: 176
ISBN (13): 9781954854260
Publicatiedatum: 3 mei 2022
Woorden van de auteur
Ik schrijf om na te denken over plaats, cultuur, herinnering, verlangen. Ik schrijf om te begrijpen waarom iemand iets doet – vooral iets onverwachts. Ik schrijf om mezelf te verrassen.
Ik schrijf essays over Hanford, over koffie, de opeenstapeling van rommel, Post-it briefjes, eten, hymne zingen, onze hond Misha, over een Charlie McCarthy marionet, een traploop, over het geven van je hart, over de verzorging van de centrale lijn van een stamceltransplantatiepatiënt.
Ik schrijf verhalen over een bridgeclub, een violiste, een pianolerares, een muze, een linguïst, een fotograaf in een kleine stad, een vrouw wier moeder gelooft dat ze in de vervoering zal worden opgenomen, over de aarde als een overwerkte oververhitte universiteitsprofessor.
Ik schrijf over Vi Hilbert.
Met dank aan Girl Friday Productions en NetGalley voor een digitale ARC van deze roman in ruil voor een eerlijke recensie.
