Een fotoboek of een wereldkaart aan de muur zijn mooie herinneringen aan je wereldreizen. Maar als taal- en boekenliefhebber doe je het op deze manier.
Het interessantste om te verzamelen zijn kinderboeken in de lokale taal. Ik heb niet de ambitie of de hoop dat ik ze ooit allemaal zal lezen. Maar als ik boeken verzamel die bedoeld zijn voor kinderen is er een kleine kans dat ik ze ooit kan lezen.
Hoewel het moeilijk is om veel talen te leren van het begin tot het niveau waarop je volwassen romans kunt lezen, is de leercurve voor kinderboeken niet zo steil.
Start van een gewoonte
Ik begon kinderboeken in verschillende talen te kopen toen ik me inschreef voor de bacheloropleiding Keltische Talen en Cultuur aan de Universiteit Utrecht. Dit heeft mijn interesse in talen een boost gegeven.
Op mijn volgende vakantie naar Hongarije kocht ik een grammaticaboek, een woordenboek en het tweede boek van Harry Potter, omdat het Hongaars mij erg interesseerde als een van de niet-Indo-Europese talen in Europa. In de maand na mijn reis heb ik de eerste pagina van het boek vertaald voordat de nieuwe blok aan de universiteit begon en ik me op Keltische talen ging richten.
Mijn interesse in taalboeken bleef bestaan en werd mogelijk nog groter, waardoor ik een grote verzameling boeken over taal opbouwde.
Een paar jaar later begon ik kinderboeken te kopen als souvenir van mijn rondreizen.
Ik ben altijd op zoek naar een bepaald type boek en ik vind het vaak makkelijk om te vinden wat ik zoek. Dan is het net alsof ik naar het juiste boek wordt getrokken. Maar soms vind ik het juiste boek in de laatste boekwinkel die ik probeer voordat ik het opgeef.
Hoe vind je het perfecte boek?
Thema
Mijn belangrijkste voorwaarde is dat het boek iets moet laten zien van de cultuur van het land dat ik bezoek.
Hoeveelheid tekst
Als ik een land bezoek met een taal die ik niet kan lezen, blijf ik bij boeken met veel foto’s en slechts een paar zinnen per pagina. Hoe groter de kans dat ik een beetje van de taal zal leren, hoe minder tekst er in staat, om mezelf niet te ontmoedigen. Als ik serieus geïnteresseerd ben in de taal, koop ik boeken voor verschillende leesniveaus.
Pracht en praal
Soms acht ik het erg onwaarschijnlijk dat ik het boek ooit zal lezen en dan ga ik voor het mooiste of meest unieke boek. Wat als mooi wordt beschouwd is heel persoonlijk, maar voor mij is het een combinatie van de artistieke stijl en het gebruik van kleuren. Soms ga ik voor minimalisme, maar andere keren geef ik de voorkeur aan kleurrijk en clownachtig. Uniekheid zit voor mij de vorm en het materiaal van het boek. Ik heb een mooi voorbeeld uit Maleisië met een roze kaft en glitters.
Sommige boeken hebben gewoon een ‘Wow’-factor. Ik word blij als ik er naar kijk. Dit zijn natuurlijk instant aankopen.
Sentimentele waarde
Als Harry Potter-fan heb ik een aantal jaren Harry Potterboeken verzameld. Dat betekent dat ik Harry Potter boeken heb in het Nederlands, Engels, Welsh, Hongaars, Japans, Koreaans en Noors. Niet de hele serie natuurlijk, maar een van de boeken.
Ik heb ook de regenboogvis gekocht, wat als kind een van mijn favorieten was. De regenboekvis (“de mooiste vis van de zee“), Harry Potter, Heksenkind en Juniper zijn de boeken die ik met mijn toekomstige kinderen wil lezen.
Maar nu kom ik wel weer in de verleiding om de geïllustreerde editie van Harry Potter te kopen voor een betere ervaring (en omdat ze er leuk uitzien).
Als studiemateriaal
Als ik basiskennis van de taal heb, koop ik een geavanceerder boek. Ik kan zonder inspanning boeken lezen in het Nederlands en Engels en vrij comfortabel in het Duits en Frans. Met een woordenboek kan ik boeken in het Spaans en Koreaans lezen, de eerste sneller dan de tweede. Ik denk dat ik boeken in de Scandinavische talen kan lezen als ik de basisgrammatica leer en zolang er furigana is voor de Kanji kan ik een beetje Japanse manga en boeken voor jonge kinderen lezen.
Uitdagingen
- Wanneer de lokale taal niet genoeg wordt gesproken of wanneer boeken in een andere taal meer gelezen worden in het land. Dit was een uitdaging in Maleisië (Maleisisch), Finland (Sami) en Marokko (een boek in de Berber taal). Dat betekent niet dat het aanbod van boeken in deze talen laag is, maar eerder dat ze niet worden verkocht op plaatsen die ik als toerist bezoek.
- Wanneer de meeste kinderboeken vertalingen zijn van internationale bestsellers. Soms is het echt moeilijk om een boek te vinden met een verhaal dat zich afspeelt in het land waar je bent.
Einde van een gewoonte?
Met de toename van online middelen koop ik minder fysieke boeken. Ik koop nog steeds boeken in landen waar ik nog nooit ben geweest, maar alleen als het culturele aspect zeer prominent aanwezig is in het verhaal van het boek. Een deel van de reden hiervoor is dat ik probeer om ruimte te besparen: Ik ga geleidelijk over op een meer spullenvrij bestaan.
De woordenboekfunctie op e-readers is het andere deel van de reden: het is makkelijker om te beginnen met lezen als je op elk moment een woord kunt selecteren om de vertaling te krijgen. Hoewel het woordenboek niet perfect is – ik kan nooit de Duitse woorden vinden die ik op mijn e-reader opzoek waardoor ik nog zelden een woord opzoek en mijn leessnelheid verbetert – is het geweldig als je net begint met een nieuwe taal.
Bovendien zijn er tegenwoordig zoveel bronnen online beschikbaar die up-to-date zijn en vaak interactief.
De beste souvenirs voor liefhebbers van boeken en talen
1) Kinderboeken in de lokale taal (zoals hierboven beschreven)
2) Koop je favoriete boek in elke taal. Een vriendin van mij doet dit voor De Kleine Prins.
3) Grammaticaboeken en ander studiemateriaal
4) Koop een boek over je eigen land om meer te weten te komen over hoe het land dat je bezoekt je cultuur ziet. Ik heb strips over Nederland in het Chinees en Koreaans. Ze zijn echt grappig.
5) Posters met het lokale alfabet
6) Notitieboekjes met veel tekst op de omslag (of slechts één zeer iconisch woord)
7) Een t-shirt of pet voor jezelf of kinderen/neven/nichten met tekst in de lokale taal. Stel je voor hoe leuk het is om rond te lopen met een pet die zegt: 대박 (“awesome!” in het Koreaans). Vooral als sommige mensen die je ontmoet de letters niet herkennen als een alfabet.
8) Engelse vertalingen (of een andere taal die je kunt lezen) van boeken die zijn geschreven door een auteur die is geboren in het land dat je bezoekt. Bekijk de beste Koreaanse en Japanse boeken met Nederlandse vertaling ter inspiratie.
9) Oefen je taalvaardigheid in een winkel of restaurant en creëer een onvergetelijke (en trotse of misschien gênante) herinnering.
