De jacht op het verloren schaap van Haruki Marukami is een goed boek met een interessant verhaal. Mag ik nu lid worden van de club der schaaplozen?
Dit boek speelt zich af in Japan en wel in Tokyo, Sapporo en de fictieve Junitaki ten noorden van Asahikawa in Hokkaido.
De jacht op het verloren schaap Synopsis
In ‘De jacht op het verloren schaap’ van Haruki Murakami gaat een jongeman van tegen de dertig samen met zijn vriendin, een meisje met sensationeel mooie oren, op zoek naar een zeer speciaal schaap met een ster op de rug. Hij wordt hiertoe gedwongen door een sinistere man die volgeling is van de Leider, het kopstuk van een extreemrechtse beweging. De Leider leeft al zo’n veertig jaar op mysterieuze wijze met een gezwel zo groot als een golfbal in zijn hoofd. In de hallucinaties die door dit gezwel worden veroorzaakt, komt het onbekende schaap voor…
Boek recensie
“Het schaap gaat weg en laat alleen een idee achter. Maar zonder het schaap kom je niet van het idee af. Dat is wat het betekent om ‘schaaploos’ te zijn.” (eigen vertaling uit het Engels) Dus dat is wat er gebeurt als je achterblijft met de schaduw van een schaap, een schaap dat groter is dan het leven zelf. Ik denk dat ik daarom soms geen inspiratie heb of futloos ben, vanwege mijn schaaploosheid.
Maar wat is het doel van het pure witte schaap met een bruine ster op zijn rug waarvoor deze schapenjacht opgetuigd wordt? Het schaap heeft een monumentaal plan om de mensheid en de menselijke wereld te transformeren en doet dat door het lichaam van een mens te betreden. Een daad die vaak wordt gezien als een zegen van de goden. Het schaap is degene met de grote plannen, zoals het neerhalen van instellingen en het creëren van chaos en orde. Als je twijfelt aan de kracht van het schaap, denk dan aan Genghis Khan, want één schaap kan de wereld transformeren. Dus laten we schapen niet langer zien als enkel een bron van wol en vlees.
Het eerste deel van het boek vindt plaats in Tokyo. Dan begint de reis als de hoofdpersoon naar Hokkaido wordt gestuurd om achter een bepaald schaap aan te gaan. Een schaap dat misschien niet bestaat en toch de onzichtbare initiatiefnemer achter de verandering is. Iedereen ziet het als een ‘wild sheep (goose) chase’, maar wat kun je doen als machtigere mensen (de instellingen) iets van je willen? “Wanneer je de bal vasthoudt, kun je beter naar het doel rennen. Zelfs als blijkt dat er nooit een doel is geweest.” (eigen vertaling uit het Engels)
Blijkbaar waren er 5000 schapen in Hokkaido in 1978, wat vrij indrukwekkend is omdat ik nauwelijks meer dan een paar koeien en wat wilde paarden op een paardenreservaat heb gezien tijdens mijn reis naar Kyushu (een ander deel van Japan weliswaar). Maar ik vroeg me vaak af waar de Japanners hun veehouderijen verstoppen.
De hoofdpersoon en zijn vriendin met de mooie oren gaan naar het Dolphin Hotel in Sapporo (Hokkaido) om hun jacht te beginnen. Ze zijn niet erg bevlogen onderzoekers, maar vinden uiteindelijk een aanwijzing en nemen de trein naar Asahikawa. Via de Shiogari-pas bereiken ze de fictieve stad Junitaki. Terwijl de hoofdpersoon meer leest over de geschiedenis van deze township, komen we meer te weten over de Ainu, de oorspronkelijke bewoners van Hokkaido, en hoe één Ainu de kolonisten heeft geholpen bij het stichten van Junitaki.
Dan begint de wandeling terwijl ze zich een weg banen naar de persoon in de hut die zogenaamd alle antwoorden heeft. Een prachtige bergwandeling tussen de bomen die rood kleuren vanwege de herfst. Ik had me graag bij hen willen aansluiten, ondanks het koude weer. Vooral toen de auteur schreef: “We waren helemaal alleen. Alsof we aan de rand van de wereld zijn afgezet.” (eigen vertaling uit het Engels) Het voelt alsof je de Hokkaido van de jaren ’80 samen met hen verkent. Voordat alle blogs schreven over de bestemming en toen er nog veel plekken te ontdekken waren. Waar kun je tegenwoordig naartoe gaan waar niemand je voor is gegaan?
De hut voorziet de hoofdpersoon van zijn broodnodige sabbatical. Het functioneert als een stille retraite die ook gevaarlijk blijkt als we bij het surreële deel van het boek komen. Dit liet me achter met wat trieste gedachten over mijn eigen reflectie in de spiegel: als mijn reflectie kopieert wat ik aan het doen ben, toont het haar gebrek aan vrije wil. En omdat er een andere wereld is met een andere ik aan de andere kant van de spiegel, moet dit nogal verontrustend zijn voor de andere ik (of misschien wel voor mezelf).
Ik heb van dit boek genoten vanwege het idee achter het schaap en de allegorie met de echte wereld, maar toch vond ik het niet zo spannend als ik hoopte. Dit was vooral omdat het moeilijk was om me in de personages in te leven. Hoewel ik de chauffeur en de vertegenwoordiger van de grote baas leuk vond om over te lezen, waren de hoofdpersoon en zijn vriendin voor mij als lege omhulsels. Ik vond het gedeelte waar ze Hokkaido aan het verkennen waren leuk, want dit motiveerde me om ook nieuwe plaatsen te gaan bezoeken.
Mijn waardering voor het concept en de uitvoering wint het van het gebrek aan uitgewerkte personages. Het was een goed boek met een interessant verhaal.
Vertaald uit het Japans door Jacques Westerhoven.
Vragen voor reflectie
Een interessante discussie tussen de hoofdpersoon en zijn chauffeur over naamgeving aan dieren, objecten en mensen heeft me aan het denken gezet:
- Kan een gegeven naam iemands wil beïnvloeden en de vrijheid beperken?
- Behandel je iemand anders vanwege zijn of haar naam?
- Geeft een naam op basis van een functie of doel extra stimulans of een hogere kans op succes?
- Zo ja, kan ik nu iemand die grootse plannen heeft een schaap noemen? En degenen die gefaald hebben, de ‘schaaplozen’?
Geïnteresseerd?
Koop jouw exemplaar van De jacht op het verloren schaap via Bol.com.
