De Geheugenpolitie van de Japanse auteur Yoko Ogawa is een intrigerend verhaal over niet erg opmerkelijke personages.
Locatie: het verhaal speelt zich af op een naamloos en dystopisch eiland in Japan.
De geheugenpolitie synopsis
Op een eiland verdwijnt op mysterieuze wijze steeds meer: hoeden, vogels, boeken, rozen… En de verdwijningen blijven serieuzere proporties aannemen. Telkens wordt het straatbeeld weer wat leger en vertoont het geheugen van de inwoners grotere gaten. De enkelen die blijven herinneren, vrezen voor hun leven. Ze zijn bang voor de draconische geheugenpolitie die de taak heeft over deze collectieve vergetelheid te waken en te zorgen dat wat verdwenen is, vergeten blijft. Vervolgingen zijn aan de orde van de dag.
Wanneer een jonge schrijver ontdekt dat haar redacteur in gevaar is voor de geheugenpolitie, maakt ze een schuilplaats onder haar vloer om hem te verbergen. Terwijl angst en verlies hen omringen, klampen ze zich samen vast aan haar schrijven als een laatste redmiddel om het verleden te bewaren.
In De geheugenpolitie reflecteert Yōko Ogawa op totalitarisme en stil verzet, evenals op wat ons nog menselijk maakt, als steeds meer van wat wij kennen verdwijnt. Een meesterlijk verhaal over het houvast dat literatuur kan bieden, over de kracht van het geheugen en de verwoesting die wordt veroorzaakt door het verlies ervan – van een van Japans grootste schrijvers.
Boek recensie
De geheugenpolitie doet denken aan de romans van George Orwell: ‘big brother is watching you’, hoewel ze in dit geval de Memory Police heten. Als iets uit de wereld verdwijnt en je je het bestaan ervan nog kunt herinneren, dan komen ze voor jou. Het begint met kleine dingen zoals rozen die verdwijnen, maar de verdwijningen worden naarmate het boek vordert steeds ingrijpender. Na een verdwijning moet alles wat met de concepten te maken heeft verbrand worden. Toen dit met boeken gebeurde, deed de roman me denken aan Ray Bradbury’s Fahrenheit 451. Hoewel De geheugenpolitie pas in 2019 (EN) en 2021 (NL) in vertaling verschijnt, is de Japanse versie al in 1994 gepubliceerd.
De geheugenpolitie verloopt traag en het plot is niet bijzonder; er gebeurt veel, maar de personages raken er niet erg opgewonden over omdat het normaal is in de wereld waarin ze leven. De gebeurtenissen vinden plaats op een naamloos eiland, waarschijnlijk voor de kust van Japan. Maar omdat boten niet meer bestaan is er geen interactie met het vasteland.
De hoofdpersoon is een romanschrijver; iemand die met haar schrijfkunsten het onmogelijke nastreeft. Haar nieuwste roman gaat over een vrouw die een typemachine leert gebruiken en de relatie van deze persoon met haar leraar. Wanneer het echte verhaal en het verhaal in de roman die geschreven wordt op een mooie en krachtige manier samenkomen, wordt De geheugenpolitie echt goed. Dan komt de betekenis pas bij je binnen. Je kunt bijna niet anders dan de symboliek vergelijken met je eigen leven en wereld. Yoko Ogawa heeft een hele prettige en meeslepende, doch simplistische schrijfstijl.
Een paar vragen ter reflectie:
- Wat zou jij doen als belangrijke dingen in je leven verdwijnen?
- En wat definieert een object of een concept en wat definieert jou?
- Zou je nog steeds jezelf zijn zonder een deel van jezelf of iets waar je van houdt?
- Tijdens je leven is het niet meer dan normaal dat sommige dingen en mensen verdwijnen naarmate de jaren verstrijken. Is het beter om in het verleden te blijven hangen of om verder te gaan alsof iets nooit heeft bestaan?
Meer dan dystopisch voelde dit boek voor mij filosofisch. Vooral de laatste 50 pagina’s hebben indruk op me gemaakt.
Geïnteresseerd?
Boekgegevens
Titel: De geheugenpolitie
Auteur: Yoko Ogawa
Vertaler: Luc van Haute
Uitgever: Cossee
Pagina’s: 224
ISBN (13): 9789059369450
Publicatiedatum: 15 februari 2021
Van Yoko Ogawa zijn ook de volgende boeken naar het Nederlands vertaald: Het zwembad en De huishoudster en de professor. In Engelse vertaling kan ik Revenge aanbevelen!
Mijn review is van de Engelse vertaling (The Memory Police).
