De Noorse auteur Jon Fosse tilt het ‘nog één pagina‘ gevoel naar nieuwe hoogte in De andere naam: Septologie I-II.
Locatie: het verhaal speelt zich af in Noorwegen
De andere naam: Septologie I-II synopsis
De hoofdpersoon en verteller, Asle, is een schilder, een weduwnaar, woonachtig in het huis in Dylgja, waar hij samenwoonde met zijn vrouw Ales. Hij woont alleen, zijn enige vrienden zijn buurman Åsleik, een vrijgezel en een traditionele Noorse vissersboer, en Beyer, een galeriehouder die in Bjørgvin woont, een paar uur rijden ten zuiden van Dylgja. In Bjørgvin woont nog een Asle, ook schilder. Hij en de verteller zijn dubbelgangers – twee versies van dezelfde persoon, twee versies van hetzelfde leven. De ontmoeting tussen de twee is een brandpunt van dit fictieve universum.
Het leven van de hoofdpersoon wordt verteld in flashbacks, net als het grootste deel van het leven van zijn naamgenoot. Maar het past allemaal in elkaar, omdat de twee er eigenlijk één zijn. De belangrijkste gebeurtenissen van de roman vinden plaats binnen een paar dagen in december, rond Kerstmis, en omvatten diepgaande vragen over onze menselijke omstandigheden, over ons leven, onze relaties en onze overtuigingen.
Septologie I-VII is het magnum opus van een belangrijk schrijver. Met deel I-II, De andere naam, heeft Jon Fosse een meesterwerk geschreven.
Recensie
Wat is het met een veel te lange zin (zo lang als het boek) dat je maar blijft lezen zonder te stoppen? Voor ik het wist zat ik op pagina 40 van Asle’s monoloog over het leven, waarbij steeds weer dezelfde scènes voorbijkwamen met Wachten op Godot-achtige dialogen. Door Asle’s ogen lezen we over het christendom, alcohol en eenzaamheid, terwijl hij mijmert over zijn schilderij met het andreaskruis dat symbool staat voor de twee elkaar kruisende levens van hem en de andere Asle. Zolang ik lees, blijft de verteller denken, waarbij hij herhaaldelijk vermeldt dat hij naar het noorden rijdt terwijl ik hem en de andere Asle beter leer kennen.
Er zijn geen punten in De andere naam: Septologie I-II, alleen komma’s en vraagtekens. Tijdens het lezen verlang ik naar een pauze en kijk ik uit naar de dialogen die voor wat wit op de pagina zorgen. Ik schreef mijn recensie ook bijna in die stijl, maar dat zou misschien onaangenaam zijn om te lezen, hoewel Jon Fosse erin slaagt om vlot te schrijven zonder punten. De gedachten van de verteller zijn makkelijk te volgen, maar op het moment dat je het boek neerlegt heb je het gevoel dat je opnieuw moet beginnen.
Als je de vluchtige gedachten van iemand leest, blijven ze niet bij je. Met elke pagina die ik omsla, verfrist mijn geheugen zich en elke keer dat ik stop met lezen om een drankje te halen, krijgt mijn geheugen een harde reset. Wat me bijblijft is de gedachte dat ik naar het noorden rijd, naar de plek waar de twee lijnen van het andreaskruis elkaar kruisen.
De gedachten van de verteller hebben de mijne geabsorbeerd, denk ik, want hij blijft me zeggen “denk ik”. Ik verlang naar een pauze, maar hij laat me niet los, net zoals je niet gemakkelijk kunt stoppen met denken door het te wensen. De verteller overweegt de andere Asle te helpen, maar blijft in plaats daarvan naar het noorden rijden omdat hij er niet tegen kan om hem te zien lijden. “I should’ve stopped and then taken him with me out into life, yes, so he could live a little, yes, but instead I kept driving north like I wasn’t worried about him, like I was in such a hurry to get away from him, because I couldn’t do it, I couldn’t see Asle lying there”. (Quote uit Engelse vertaling)
Wanneer de verteller versmelt met de andere Asle, doen wij met hem mee. Als zijn gedachten helder zijn, zijn die van ons dat ook en snakken we naar adem, alsof er ergens een pauze is. Jon Fosse’s vaardigheid om ons deel uit te laten maken van het verhaal en ons te laten zijn waar hij wil dat we zijn, is indrukwekkend, maar toch enigszins vermoeiend. Zijn schrijfstijl doet denken aan Vaseline Buddha van Jung Young-moon. Ik zal niet snel weer aan een boek zonder punten beginnen, omdat ik het niet erg prettig vind lezen; eerder vermoeiender dan illustratief. Het verhaal dat in De andere naam: Septologie I-II wordt verteld zou even sterk zijn met normale interpunctie.
Ik vond dit boek niet vermakelijk en raad het niet aan. Als ik niet eerder hetzelfde type boek had gelezen, had ik De andere naam: Septologie I-II misschien meer op prijs gesteld in plaats van constant te denken niet dit weer, doe dit alsjeblieft niet voor 200 pagina’s. Als het maar een verhaal van 40 pagina’s was geweest, had ik het 4 sterren gegeven. Nu geef ik het drie sterren vanwege het concept en het verhaal en twee sterren voor de ervaring.
Vertaald uit het Noors door Marianne Molenaar.
Geïnteresseerd?
Bekijk De andere naam: Septologie I-II op Bol.com.
