Gedachten over waarom (niet) alle gedachten gelijk zijn.
Iemand die oordeelt is altijd partijdig. Hij zal ofwel denken “wat een domme gedachte” of “wat een briljante gedachte!”. Als jij, zoals ik, hem doorhebt, vraag je je af of dit iets zegt over de gedachte van de waarnemer of over de gedachte die de waarnemer beoordeelt. Als we onze eigen gedachte toevoegen aan de reeks gedachten, krijgen we drie gekoppelde gedachten, waarvan er twee afhankelijk zijn van de eerste – oorspronkelijke – gedachte. Tenminste, dat is wat wij denken.
Al deze gedachten hebben een bepaalde kwaliteit die deels intrinsiek en deels oordelend is. Als 99% van de wereld een gedachte waardeert of ermee instemt, is het gemakkelijker om aan te nemen dat de gedachte waardevol is. Kan hier eigenlijk wel een echt objectief oordeel over bestaan?
Een enkele beoordelaar
Als we nadenken over wat de beoordelaar denkt over de gedachte waarmee we deze overpeinzingen begonnen, moeten we rekening houden met het percentage dat verloren gaat in de vertaling. Als de gedachte van de beoordelaar gebrekkig is, dan zullen wij zelf nooit tot een goed oordeel kunnen komen. Als zowel de oorspronkelijke gedachte als de gedachte van de beoordelaar gebrekkig zijn, dan moeten we concluderen dat de rechter zich vergist als hij briljantheid veronderstelt. Tenzij wijzelf iets fundamenteels verkeerd begrepen hebben. Op deze schaal is het vrij eenvoudig op te lossen.
De oorspronkelijke gedachte is elders ontstaan en vele malen veranderd doordat mensen de gedachte doorgaven aan wie ze kenden. De gedachte die we uiteindelijk denken is uniek. Moeten we deze gedachte vergelijken met de andere unieke gedachten of met de gedachte waaruit zij is voortgekomen?
Een superverspreider
Sommige mensen hebben de macht om hun gedachten veel verder te verspreiden dan anderen. Als wat zij verspreiden is wat 99% van de mensen uiteindelijk wordt verteld – waarbij alle andere gedachten worden onderdrukt – dan zullen sommige mensen geen alternatief kennen. Betekent de macht van de massa dat deze versie van de gedachte krachtiger is? Het is tenslotte wat de wereld gelooft. Maak je je hierdoor geen zorgen over de genialiteit van de gedachte waarmee het allemaal begon?
De persoon die oordeelt zal de gedachte die hij hoorde beschouwen als hebbende een eigen identiteit. Het doet er niet toe met hoeveel andere gedachten deze ene gedachte verbonden is, want hij kan haar gemakkelijk beoordelen zonder de anderen. Het resultaat van de beschouwing zal uitwijzen of de geëvolueerde gedachte de moeite van het overdenken waard is.
Wat is er gebeurd?
Terwijl ik nadenk over dit denkproces, dwalen mijn gedachten af naar de keten van gedachten die ik in mijn geest aan het reconstrueren ben. Ik bouw een replica van de gedachten die voor de mijne kwamen. Terwijl ik dat vanuit mijn perspectief doe, maak ik ze misschien een beetje beter dan ze eerst waren. Als gevolg daarvan kan ik de genialiteit van de superverspreider niet ontkennen; het lijkt erop dat die persoon terecht waarde creëerde voor deze gedachte. De andere mensen die oordelen zijn het met mij eens. Het feit dat we er allemaal zo over denken moet betekenisvol zijn, want nu is 99% van de mensen het met ons eens.
Ik kan me niet voorstellen dat ik me hierin vergis: als ik me zou vergissen, zou dat betekenen dat de gedachten van alle anderen even fout zijn. Zelfs als het komt doordat er iets in de vertaling verloren is gegaan, zou ik niet objectief durven oordelen over de oorspronkelijke gedachte, die ik niet beter mag maken dan zij is, opdat zij niet gelijk zou zijn aan de onjuiste gedachten die ik misschien zelf denk.
Als ik het mis heb, is er een gedachte die superieur is aan de mijne. Hoewel alle gedachten even belangrijk zijn, kan een onbekende gedachte die aan dit alles voorafging, altijd beter zijn. Het mysterie eromheen deed superspreiders het tot ongekende hoogten verheffen. Of waren zij de oorzaak van het mysterie? Misschien kwamen zij wel met het origineel.
 alle gedachten gelijk zijn.){kind=link}